Majeed  

Majeed sendromu nadir görülen genetik bir hastalıktır. Etkilenen çocuklarda, Kronik Tekrarlayan Multifokal Osteomiyelit (CRMO), Konjenital Diseritropoetik Anemi (CDA) ve enflamatuar dermatoz ile ortaya çıkan bir hastalıktır.

Hastalık çok nadir olup sadece Orta Doğu kökenli (Ürdün, Türkiye) ailelerde tanımlanmıştır. Görülme sıklığının 1.000.000 çocukta 1 tane olduğu tahmin edilmektedir.

Hastalık, 18p kromozomunda yer alan ve lipin-2 adlı bir proteini kodlayan LPIN2 genindeki mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Araştırmacılar bu proteinin yağların işlenmesinde (lipid metabolizması) rol oynayabileceğini düşünmektedirler. Fakat Majeed sendromunda hiç bir lipid anormalliği bulunmamıştır.
Lipin-2 ayrıca enflamasyonun kontrol altına alınmasında ve hücre bölünmesinde görev yapıyor olabilir.
LPIN2 genindeki mutasyonlar, lipin-2 yapı ve işlevinde değişiklik yapar. Bu genetik değişikliklerin Majeed sendromlu hastalarda kemik hastalığı, anemi ve deri enflamasyonuna ne şekilde yol açtığı açık değildir.

Otozomal resesif (çekinik) olarak kalıtılır (bunun anlamı şudur: cinsiyete bağlı olmayıp, anne babadan hiç birinde hastalık belirtileri olması şart değildir). Bu kalıtım formuna göre, bir kişide Majeed sendromu olması için biri anneden ve diğeri babadan gelen iki mutasyonlu gen taşıması gereklidir. Bu nedenle, hem anne hem de baba taşıyıcıdır (taşıyıcı sadece tek mutasyonlu kopyaya sahiptir ama hastalık yoktur) ve hasta değillerdir. Taşıyıcılar tipik olarak bu rahatsızlığın belirti ve bulgularını göstermezken Majeed sendromlu çocukların bazılarının ebeveynlerinde psöriazis (sedef hastalığı) denilen enflamatuar bir deri hastalığı vardır. Çocuğunda Majeed sendromu olan anne babalarda bir diğer çocuğunda da aynı hastalık olması riski %25'dir. Doğum öncesi (antenatal) tanı mümkündür.

Çocuk, Majeed sendromuna neden olan mutasyonlu genlerle doğduğu için hastadır.

Hayır değildir.

Majeed sendromu kronik, tekrarlayan, multifokal osteomiyelit (CRMO), konjenital diseritropoetik anemi (CDA) ve enflamatuar dermatoz ile karakterizedir. Bu sendrom ile ilişkili CRMO, tek başına oluşan CRMO'dan farklı olarak, daha erken yaşta başlar, ataklar daha sık, remisyonlar daha kısadır ve tır muhtemelen yaşam boyu sürmesi sebebiyle büyüme geriliğine ve/veya eklem kontraktürlerine yol açar. CDA, periferde ve kemik iliğinde mikrositoz (eritrositlerin normalden küçük olması) ile karakterizedir. Hafif, fark edilmeyen anemiden kan nakline bağımlı forma kadar uzanan değişik ciddiyetlerde olabilir. Enflamatuar dermatoz genelde Sweet sendromu şeklindedir ancak püstüloz da olabilir.

CRMO büyümenin yavaş olması ve eklemlerde belirli eklemlerin hareketini sınırlayan, kontraktür adı verilen şekil bozukları gibi komplikasyonlara yol açabilir; anemi ise yorgunluk, halsizlik, deride solgunluk ve nefes darlığı belirtileri gösterebilir. Konjenital diseritropoetik anemi (CDA) komplikasyonları hafiften şiddetliye kadar değişebilir.

Bu hastalığın fazlasıyla nadir olmasından dolayı klinik görünümlerinin çeşitliliği hakkında çok az bilgi vardır. Her durumda, belirtilerin şiddeti, farklı çocuklar arasında farklılık arz edebilir ve daha hafiften çok daha ciddiye kadar şiddeti değişebilir.

Hastalığın doğal seyri hakkında bilinenler çok azdır. Her halükarda, yetişkin hastalar, komplikasyonların gelişmesi ile alakalı daha fazla maluliyet sergiler.

Klinik ortaya çıkış şekline göre hastalıktan şüphe edilmelidir. Kesin tanısı genetik analiz ile kanıtlanmalıdır. Tanı, hasta biri anneden biri babadan gelen 2 mutasyon taşıyorsa onaylanır. Genetik analiz her üçüncü basamak sağlık kuruluşunda mevcut olmayabilir.

Eritrosit sedimentasyon hızı (ESR, sedim), CRP, tam kan sayımı ve fibrinojen gibi kan testleri hastalık aktivitesi sırasında, enflamasyon ve aneminin boyutunu değerlendirmek bakımından önemlidir.
Bu testler sonuçların normale dönmüş veya yaklaşmış olup olmadığını değerlendirmek için periyodik olarak tekrarlanır. Genetik analiz için az miktarda kan yeterlidir.

Majeed sendromunda tedavi uygulanır (aşağıya bkz.) ancak genetik bir hastalık olmasından ötürü tam şifayla tedavisi mümkün değildir.

Majeed sendromu için standarda binmiş bir tedavi rejimi yoktur. CRMO genellikle birinci kademe olarak steroid olmayan iltihap giderici ilaçlar (NSAİİ'ler) ile tedavi edilir. Kaslarda kullanılmama atrofisini ve kontraktürleri önlemek maksadıyla fizik tedavi önemlidir. CRMO, NSAİİ'lere cevap vermezse CRMO'nun kontrol altına alınması için kortikosteroidler kullanılabilir ancak kortikosteroidlerin uzun süre kullanımdaki komplikasyonları çocuklarda kullanımı sınırlamaktadır. Kısa süre önce anti-IL1 ilaçlara iyi cevap olduğu iki çocukta gösterilmiştir. tanımlanmıştır. Endike olması halinde CDA kırmızı kan hücresi nakli ile tedavi edilir.

Kortikosteroidlerin kilo artışı, yüzün şişmesi ve ruh haleti değişiklikleri gibi yan etkileri olabilir. Steroidler uzun süre reçete edilirse büyümenin baskılanması, osteoporoz, yüksek tansiyon ve diyabete yol açabilir.
Anakinra nın en tehlikeli yan etkisi; enjeksiyon bölgesinde, böcek ısırığına benzer, ağrılı reaksiyondur. Özellikle tedavinin ilk haftalarında bunlar oldukça ağrılı olabilir. Majeed sendromundan başka hastalıklarda anakinra veya canakinumab tedavisi gören hastalar arasında enfeksiyon gözlenmiştir.

Tedavi hayat boyu sürer.

Bu hastalığın bilinen standart olmayan tedavileri yoktur.

Çocuklar (yılda en az 3 kez), hastalığın kontrol altında olduğunun takibi ve tıbbi tedavinin düzenlenmesi amacıyla bir pediyatrik romatolog tarafından düzenli olarak görülmelidir. Kırmızı kan hücresi naklinin gerekli olup olmadığını tespit etmek ve enflamasyonunu kontrolünü değerlendirmek amacıyla periyodik tam kan sayımı (hemogram) ve akut faz reaktanları ölçümü gerçekleştirilmelidir.

Hastalık hayat boyu sürer. Ancak hastalığın aktivitesi zaman içinde dalgalanma gösterebilir.

Uzun dönemdeki prognoz, hastalığın klinik görünümlerinin ciddiyetine bilhassa da diseritropoetik aneminin şiddetine ve hastalık komplikasyonlarına bağlıdır. Tedavi edilmezse tekrarlayan ağrı, kronik anemi ve kaslarda kullanılmama atrofisini ve kontraktürler dahil olası komplikasyonların bir sonucu olarak prognoz kötüdür.

Hayır, çünkü genetik bir hastalıktır.

Çocuk ve ailesi, hastalık tanısı konmadan önce büyük sorunlarla yüz yüze kalırlar.
Bazı çocuklar normal aktiviteleri ciddi olarak etkileyebilen kemik deformasyonuyla başa çıkmak zorundadır. Diğer bir sorun da hayat boyu süren tedavinin psikolojik yükü olabilir. Hasta ve anne babanın eğitim programları bu soruna hitap edebilir.

Kronik hastalıkları olan çocuklarda eğitime devam etmek esastır. Okula devamda sorunlara yol açabilecek birkaç etmen vardır ve bu sebeple, çocuğun olası ihtiyaçlarını öğretmenlere açıklamak önemlidir. Çocuğun yalnız akademik başarı elde etmesi için değil aynı zamanda yaşıtları ve yetişkinler tarafından kabul ve takdir görmesi amacıyla normal bir şekilde okul faaliyetlerine katılması için aileler ve öğretmenler ellerinden geleni yapmalıdır. Genç bir hastanın gelecekte mesleki hayatına entegre olabilmesi elzemdir ve kronik hastalığı olanlarda geniş çaplı tedavinin amaçlarından biri budur.

Spor yapmak her çocuğun günlük hayatının vazgeçilmez bir parçasıdır. Tedavinin amaçlarından biri de çocukların mümkün olduğunca normal bir yaşam sürmelerine ve kendilerini yaşıtlarından farklı görmemelerine olanak tanımaktır. Bu sebeple, tolere edildiği şekliyle tüm aktiviteler yapılabilir. Ancak kısıtlı fiziksel aktivite veya dinlenme, akut fazda gerekli olabilir.

Özel bir beslenme şekli yoktur.

Hayır etkilemez.

Evet, çocuk aşılanabilir. Ancak zayıflatılmış canlı aşılar için ailelerin müdavi hekim ile temasa geçmesi gerekir.

Şimdiye kadar, literatürde yetişkin hastalarda bu konu üzerinde herhangi bir bilgi mevcut değildir. Genel bir kural olarak; diğer oto-enflamatuar hastalıklarda olduğu gibi tedaviyi uyarlamak maksadıyla hamileliği önceden planlamak daha iyidir çünkü biyolojik ajanların fetüs üzerinde yan etki yapma olasılığı vardır.